Лумпеледыш, салам… (шошо сылнымут)
***
Лумпеледыш, салам.
Ыренат? Кылменат?
Молан тый ош вует от нӧлтал?
Ӧрам веле, ала
Тыгай патыр улат?
Лум йымач кузе лектыч? Алал
Лумлан ӱчым ыштен,
Чыла йӱштым сеҥен,
Оҥгыретым, ит ӧр, рӱзалтал,
Тамле пушым шарен,
Шошылан йывыртен,
Кечылан, турийлан шыргыжал.
«Эх, салам, сур турий!
Кузерак иленат?
Шокшо элыште мом ужынат?
Лийынат, ончемат, путырак чылдырий,
Эрык южым канен шӱленат.
Шулдыретым шарен,
Тыныслан куанен,
Улат ямде кавам ӧндалаш.
Кӱсле йӱк ден мурен,
Тӧр нурет ылыжтен,
Мыйымат таратет пеледаш».
Надежда Рыбакова
Угыч шошо толеш…
Ай, могай шӱлыш пурыш окна гыч:
Кап-кылем чыгылта, ю пушан.
Чевер кечын куш йомын шинчалык?
Раш онча. Ниялта гын – шыман.
Ай, кузе шуйдарен мура кайык!
Йӱк-йӱаным пуа шем корак.
Чара тупшым луктеш курык тайыл,
Сиреньжат нерештеш – пеш кожмак.
Тиде шошо чӱчкен толеш угыч,
Аравам шӱргышкем пӱргалеш.
Нӧлталеш кӱдыроҥгырым лум гоч.
Ай, кузе талышнен вӱр модеш!
Светлана Алексеева
Шошо
Шошо кече вийым нале,
Тудо угыч ныжыл, тале.
Шыргыж йолжым шуялеш,
Йӱштӧ мландым шупшалеш.
Эркын волыш телын кумыл,
Пӱй вошт мане: «Сырен омыл!»
Йышт мардежым чыштыра,
Лумжо корным петыра.
Лие шыде тылзе пургыж,
Кондыш йӱштым чонжо вургыж.
Лекше вӱдым авыра,
Вичкыж ийыш савыра.
Утыр веле чулым шошо,
Ӧрын турто лумжо ошо.
Телын вийже лунчырга,
Капше койын купчырга.
Шошын семже тӱрлӧ, ятыр,
Теле дечын тудо патыр.
Кӱжгӧ лумым шулыкта,
Тамле южым шӱлыкта.
Шижыч шукын шошо пушым,
Южышт чылт йомдарышт ушым…
Шӱм пелашым кычалеш,
Вийже чоным пунчалеш.
Вет пӱртӱсын уло онжо,
Шке уставше, чын законжо…
Йӱштӧ чоным леведеш –
Шошым сылнын пеледеш.
Ольга Эльтемерова
Шошо тÿҥалтыш
Ӱярняже эртен кайыш,
Телымат «ужатышна».
Йÿштӧ веле ынеж кайыс,
Келшыш тыште – эркышна.
Мардеж вичкыж, толын лектын,
Сайынак вет поньыжеш.
Лум ÿмбалым кÿртшӧ налын –
Еҥымат нумал кертеш.
Толшо шемгорак тÿшкаже
Кушко йомын пытыш гын?
Шкештым вурсат дыр кокланже:
«Ондак молан толна гын?»
Шошо велышке тайналтын,
Шырата вет кечыжат.
Але шокшо ок шижалтыс:
Кече-йÿштӧ ÿчашат.
Тÿрволак йырге кечалтын,
Ийсÿс-влак йылдыртатат.
Витне, шошо шуйналтеш дыр –
Пеш кужун кечат, кернак.
Чытена изиш: йомартле,
Чевер шошыжо толеш.
Тунам угыч мландывалне
Пÿртÿснаже ылыжеш.
Эмма Ильина
***
Ит чарне, вырляҥге, ласкан мурыметым!
Тарвате шып малыше умыр тӱням.
Шупшал, кечыйол, шокшынрак чуриемым,
Эр шошо сескем ден уэш ылыжам.
Шаралте, мардеж, кумданрак шулдыретым,
Ит шылте лай юж дене толшо унам.
Кузе йогын вӱд кычалеш эрык семым,
Туге ӱжараштет ӱшаным муам.
Виктория Матвеева
Кажне кече – у тӱня
Шочынам ош тӱняш икана.
Кажне кече мылам – у тӱня.
Кечын тӱрлын илем – чон кана.
Тӱрлӧ там – тамлышаш ӱй-мӱйна.
Шонымаш тек кастене йыма.
Эр эрден кечыжат пеш шыма.
Шӱдырлан шыргыжеш ӱжара.
Вачыштем шонанпыл – вӱдвара.
Шошо толын, кумал куана.
Южшо дене ласкам пӧлекла.
Теле веле тудлан ӧпкела.
Унчыли савырна кум гана.
Шып кавам шыже йӱд шортара…
Шинчавӱд пырче-лупсла чыпча.
Кумылем вашталтеш – мо вара?
Кугыеҥ южгунам – чылт йоча.
Тиде илыш – пеш шерге сава.
Ӱмыр корнышто шудым сола.
Кече кӱшкӧ кӱза, я вола.
Ош кечемын чын тӱсшӧ – ола.
Анна Алыкечева
Салам, сылне шошо
Салам сылне шошо, салам, мотор эр!
Кава мучко ошо, иеш мамык пыл.
А кече эрдене модеш — шыргыжеш,
Шарен кечыйолжым, уремыш ӱжеш.
Йырваш яндар юж ден пӱртӱс юарла,
Мемнам веле огыл, чылам саламла.
Чонем дене шижым вашкылым, таҥем,
Пырля улметлан ӱшанен йывыртем.
Мардежын шымажым шӱргем ден шижам,
Вӱдйогыным ужын, йочала модам.
А кайыкше пуйто чонемым пала —
Выр пӧрдын йыремже куан ден мура.
Йӧратыме пагыт, о, сылне вӱдшор —
Вет кажнын шӱм-чоныш пурет тые шо-о-р.
Пеледышым тӱрлым тый иктыш ушет,
Аршаш семын шӱмыш шижмашым пуртет.
Нина Щербакова
Шошо — йорга каче
Шып тӱкалтыш шошо кече,
Чонышкем пураш йодеш.
Чылт улатыс йорга каче,
Ой, кузе шинчат модеш!
Шыргыжметше вӱд ӱмбачын
Окна лукышко шумеш,
Лумым койын ӱштылальыч,
Вӱд ийлам вашке шулеш.
Кечын ешарет у шокшым,
Кӱшкӧ кӱзынет уэш.
Ныжыл сем шарлен у шошын –
Воштыл куржталмет шуэш.
Людмила Семенова
Оҥгырвуй пеледыш
Олыкеш шарлалше
Оҥгырвуй пеледыш,
Кеч шинчам шалатыш,
А чонем поремдыш.
Ой, мыняр чияже,
Ужарген велалше!
Шӧртнӧ гай тӱслаже,
Кумыллан келшалше.
Погаш омат тошт тудым,
Ом ыштал аршашыш,
Кеч лишем воктек тый,
Ончена сӧралым.
Тӱня пешак сылне,
Мый омат ӱчаше.
Илаш ыле тыште,
Пеледыш коклаште.
Мураш ыле йыштак,
Кайыкла куанлын,
Илаш ыле шыпак,
Пырля вычыматыл.
Оҥгырвуй пеледыш,
Нальыч кумылемым.
Эртымем шуэшыс,
Ойгыде корнемым.
Галина Сайтаева
***
Пеледеш шем шоптырем,
Шошым сылне садыштем,
Вийым алым йӱр волтен.
Лупсым шӱдыр шавалтен.
Шӱшпык юарлен шӱшка,
Йӧраташ ала кӱшта?
Пӱртӱс ӱжын тарватен,
Кажне шӱмым вургыжтен.
Ираида Васильева
***
Шум чонем гыч лекше мутым,
Кӧргыштем ом керт коден!
Пеш мардежан годым тулым,
Чӱктен кайышым монден.
Кычалеш чонемже семым –
Иктым, весым ончалеш.
Кенета колам йӱкемым –
Илыш муро шочалеш!
Шум-чонем шона вет шукым,
Йӱд омемже кошкалеш.
Мый ом ойло тӱрлӧ шӱкым…
Колышт: шӱшпык шӱшкалеш!
Тамара Кильмаева
Шошо толын!
Шошо толын, шошо толын,
Лум наҥгайыш теле омым,
Тӱгӧ куанен вашкем,
Шошым порын саламлем!
Ӧндалам акрет куэм,
Тудым пешак пагалем,
Вийым, акылым йодам…
Шошо пагытлан – салам!
Помыжалтын пӱртӱсна,
Кайык мурым йыҥгырта.
Чоным почын йывыртен,
Куанен ончем йырем!
Памаш деке пеш вашкем,
Эркынрак корнем тошкем,
Ну кузе шуам вӱдлан? –
Корно кеч пеш лавыран.
Вачыштемже вӱдвара,
Лӱҥгалта ласкан ведра,
Шошо мурым муралтен,
Ошкылам куэр воктен.
Куткышуэм ужымат –
Вӱдварамжым – мландӱмбак.
Эркын лишемам тушкат,
Ик куткат огеш тошкалт.
Кидым куткылан шуэм,
Кутко тамым шӱлалтем…
Шошо южым мый тамлем,
Кажне кушкылым аклем…
Вӱдварамым сакалтен,
Памаш дек уэш вашкем.
А йырваш пӱнчер, пӱнчер,
Могай сылне тиде вер!
Ошкылам да куанем,
Да муремым муралтем…
Памаш деке шуам волен,
Чуриемым ниялтен,
Кидемымат шӱялтен,
Вӱд лан таум каласем!
Ах могай мотор пуртӱс!
Шошо мландын ятыр тӱс:
Нарынчалге да ужарге,
Кандырак, кӱрен, йошкарге…
Шошо толын, шошо толын!
Вӱдвара деч ваче нойыш,
Шогалам да каналтем,
Куанен йырваш ончем.
Ваштареш пий кудалеш,
Йывыртен, почшат модеш,
Шошым йӧрата тудат,
Мыйын семынак, товат!
Шошо серышым колта,
Кече пуйто пелешта,
Кызытат чылт воштылеш
Да шинчажым пӱалеш.
Сылне кече эрталеш,
Шошо пагыт поро пеш.
Таум каласем тудлан,
Шошо пагыт – пиаллан!
Светлана Кузнецова
Икымше йӧратымаш
Эрта ик семын кажне теле –
Шулен йога иян эҥерже.
А тый… кодат садак ушеш,
Лӱмет чонем эре туржеш.
Адак толеш мемнан дек шошо,
Пурта куаным кажне чоныш,
Кава гыч кече шыргыжеш,
Шӱмем тылат верч вургыжеш…
Молан от шуло нигунам,
Эҥер ӱмбалсе ийже гай?
Улат, илет… Да ырыктет,
Кунам куан йӧршеш уке.
Марина Смирнова
***
Воктенет шӱмем кыра пеш талын,
Пеленет чонемже пеледеш.
Лум гаяк шулем, уэш ончалын:
Шинчаштетше шошо волгалтеш.
Пеледаш вуча сирень у шошым,
Мый вучем лийметым пеленем.
Ылыжтен кертат тый уло чоным,
Волгалтам, ончет гын ӱмбакем.
Вожылалын ончалам мый тыйым,
Шошо пуш ден аҥырген ушем.
Жап эртен гынат, сирень пеледмым
Мый тачат илем эре вучен.
Тамле пуш ден ужата ты жапыш,
Кушто лийынат эре воктен.
Шошо шӱмышкӧ коден тошкалын,
Кажне толмыжлан лектеш шулен.
Сиренят велеш шуэш да жапше,
Сусыр вел кодеш тыге укшлан.
Тудо мыйын чонысо кыша гай.
Огеш тырле ынде нигунам.
Наталья Секретарева
