У ий кож воктене (йоча почеламут-влак)
Людмила Семенова
***
Толеш У ий – йоча пайрем,
Йолташ-влак ден кож йыр мурем,
Каза ден Пире ваш куштат,
Маска, Мераҥ соваш кӱштат,
Йошкар Упшат, ужат, ушнен,
Вувер Кува коклаш ишнен.
– Молан огеш тол Кочайна?
Лумӱдыр кушто? Вучена!
– Йокма мешак уке алят, –
Йоча-влак кычалаш каят.
Лумӱдыр, Йӱштӧ кугыза
Омсаш пурат. Мешак таза.
Рӱжге эрта мемнан пайрем,
Куан ден шӱлалта урем.
Пӧлекым кучыктат, йокмам,
Моткоч келша У ий мылам!
Ольга Эльтемерова
***
Толын Йӱштӧ чал коча,
Ош пондаш кужу кеча.
Кажне деке чак лиеш,
Чылт ачамла вел коеш.
***
Сылне кож воктен адак
Чон канен куштем садак.
Толжо Пий але Коля,
Ёлко йыр модаш воля.
***
Кож волгалт йӱлен шога,
Модыш, ший ока кечат.
Ёлко тич унам пога.
Кушко йомын гын коча?
***
Рывыж, пире, ур, мераҥ
Огыт кай нигуш кораҥ.
Чал кочам моткоч вучат,
Тӱткын йырым-йыр ончат.
***
Муро йӱк йырваш шарла,
Сылне сем йоҥга марла.
Кумыл кӱшнӧ чал кочан,
Шуктыш йодмыжым йочан.
Эмма Ильина
***
Толын Йÿштӧ кугыза,
Чал пондашыжым рÿза:
«Толза мыйын воктекем,
Чылам вуча пӧлекем».
А йокмам мыят налнем,
Кочам куандарынем.
Ик-момак ямдыленам –
Мурым чÿктыза мылам!
* * *
(Мераҥ)
Мый изи мераҥ улам,
Кужу йолан, пылышан.
Мурен-куштенат кертам
Пуыза кумдыкым мылам!
* * *
(Маска)
Тыпыр-топыр кушталтем,
Семже почеш муралтем.
Вот кузе кертам, Кочай!
Кампеткетым пуэт чай?
* * *
(Рывыж)
Ах, могай сӧрал почем!
Авырен кертам вачем.
Ончалза, кузе коям?
Могай мотор улам-я?!
* * *
(Пире)
Маныт, пире сут улеш.
Ӱшанаш ок кул йӧршеш.
Веселитлаш толынам,
Айста, полшыза мылам!
* * *
Толын Йÿшто кочайна,
Конден У ий пайремнам.
Тудым сайын вашлияш
Кÿлеш лач веселитлаш.
Эдуард Ильин
Йӱштӧ Кугыза
Сылне теле ош мыжерым,
Кылме мландышке шарен.
Нӧргӧ укшеран кожерым,
Чинче лумжо ден шавен.
Ший йолгорным рашт тошкалын,
Ошкыл колтыш кочайна.
Волгалтеш ужгаже алын,
Лачак ӧршла койылда.
Ош чатка пондаш чурийжым,
Чатлама деч авыра.
Пу гыч тӱрлеман издержым,
Лапак возын шӱдыра.
Ю виян тояже уло,
Теле татлан чылт оза.
Паледа дыр кажне тудым,
Тиде – Йӱштӧ Кугыза.
Галина Сайтаева
У ий кож
У ий кож сӧрал коеш!
Толынам уналыкеш.
Йӱштӧ Кугыза лектеш,
Ӱдыржат чеверыс пеш.
Шиште ёлкышто оза,
Укш гыч укшышко онча.
Ош упшан чатка мераҥ
Кож воктеч огеш кораҥ.
Сур тӱсан коля тӱшка
Муралташ шонен шога.
А кӱрен ужган маска
Кушталташ лекташ вашка.
Шоҥшо, пучымыш шолташ
Куанен – мыняр йолташ.
Мый гын, ончыштын йыр-ваш,
Толашем йокмам налаш.
***
А у ий пайремна тек лиеш весела,
Мурынат пешак палыме, лишыл.
Куанен, йоча-влак, кож воктеке лекса,
Кумылда куан ден темше лийже.
Ольга Леухина
***
Изи рывыж (пире, мераҥ, маска) мый улам,
Укш кокла гыч лектынам.
Муро йӱкым колынам –
У ийлан йывыртенам.
Нина Щербакова
***
Чыланат вучат Кочайым,
Куанен вучем мыят.
Йӱктынем тудлан мый чайым,
Ямде ӱстел сиемат.
***
Лум лумеш, кышам ӱштеш –
Йӱштӧ Кугыза манеш:
«Ёлкыш пешак кайынем,
Ошкылат мо пеленем?!»
Чылт йоча
Кӧ, шонем, шеҥгеч покта –
Кӧ пеш писын чымыкта…
Ух, улмашын Ош коча,
Тиде – Йӱштӧ Кугыза!
Йолым веле кадыртен,
А тояжым чот кучен.
Вот, шонет, лумеш тоя!
Кроп шокта… Улмаш шоя.
Йӱштым йырымваш шарен,
Кылде-голдо перкален.
Ончылтен куржеш коча,
Чывыштал нерем кода…
Эх, вашка вет! Ох, куржеш,
Ий ӱмбак шуйнен возеш!
Мунчалтен кая коча –
Рвезе пуйто, чылт йоча.
Ална Алкече
Мунчалтышым
Курык вуйышто шогем.
«Мунчалташ ала?» — шонем.
Шкеже пешак лӱдынам.
Мом ышташ гын? Ӧрынам.
Курык кӱкшӧ ончемат.
Пеш шуэш мунчалтымат…
Виктарем вик издерем.
Но шинчамым петырем.
Мучышталте сапкерем.
Лӱдынам да кычкырем.
Шижын ыш шукто капем…
Мый коремыште канем.
Кристина Быкова
Теле
Ош мамык лум леведын мландым,
У ий тӧрзашке перкала.
Чучеш моткоч ласкан да ямлын,
Мый курыкыш каем эрла!
А таче мый ыштем мӧчӧрым,
Коньки ден мунчалтен ончем,
Вара ош лум гыч модыш пӧртым
Йолташ-влакем дене чоҥем.
Кӱлеш лудаш почеламутым,
Йӱштӧ Кочайлан каласем.
Родемланат ыштем пӧлекым —
У ий пайремым чот вучем!
Мария Кожевникова
Ме улына йоча
Чылан ме улына йоча:
Шыжа гычак У ийым вучена.
Кеч нӧргӧ, кеч йӧршеш коча,
Эн тӱҥжӧ — самырык чонна.
Ме шыжымак ямдылена,
Мотор ката ден тувырнам.
Воктене улшо кожерла
У ийлан кожшым пӧлекла.
Иктеш еш дене чумырген,
Погынена ужар кож ден.
Гармонь почеш муралтена,
Кунамже, йыр тавалтена.
Лумӱдырат мемнан уна,
Пеленже — Йӱштӧ кочайна.
Ик ий ме нуным вучена –
Чылан ме улына йоча!
Людмила Хрисанова
Йушто кугызам шонем.
Кож налаш каяш ячем,
Ямдылалт шинчем, вучен.
Кожым кондышт — пеш куан.
Ынде йыр гӱжлат чылан.
Пире, рывыж, агытан.
Ончалам да — чылт сӱан!
Ош Лумӱдыр мамык гае
Кож воктелне шогылтеш.
А кочан пондаш оҥае —
Тышке-тушке рӱзалтеш.
Мый шинчамым пӱалам
Да пӧлекым кычалам.
Йӱшто Кугыза монден,
Ала мыланна сырен?
Йӱшто поро кочана,
Кож йымачын шӱдырен,
Луктын пуыш мыланна
Кажнылан, кӧ мом серен.
Юарлен куштат чылан,
Ош лум валне куанен.
Мый У ийым йӧратем,
Тошто ийым ужатем!