Самырык еш − ялын ӱшанле ончыкылыкшо
Президентын кӱштымыж почеш 2024 ий Еш идалык семын палемдалын. Ты амалым шотыш налын, интернет-журналын лаштыкыштыже самырык еш дене палдарынена.
Самырык тукым чылан гаяк олаш илаш каяш вашкат манын ойлат гынат, ялыште илаш кодшыжат улыт. Тыгодым тыглай «илаш» веле огыл, пӧртым чоҥат, вольыкым ончат, икшывым ончен-куштат да сурт сомылкалан туныктен шогат. Тыгай еш-влак кокла гыч иктыже — Семеновмыт еш.
Андрей ден Анастасия Шернур район Мушкыдӱҥ ялыште илат, кум икшывым куштат. Самырык улыт гынат, 50 вуй тӱкан шолдыра вольыкым ашнат. Мутат уке, ача-аван полышыж деч посна огыл. Кугурак-шамыч эре пеленышт улыт, полшат, кӱлеш ой-каҥаш дене куандарат.
− Настя, фермерын пелашыже лияш неле?
− Тиде йодышлан раш вашмутым пуаш неле. Кеч-могай пашам шуктымаште кок могыр уло. Тыштат лач тыгак. Пелашем дене коктын ялыште шочын-кушкынна, сурт-сомылкам изи годсек ыштен тунемынна. Мыйын ача-авамат колхозышто тыршеныт, сандене коклан полшаш кошталтын. Пелашемат изиш годсек техникылан шӱман кушкын. Шым ияш гычак трактор дене шудым солаш кудалыштын.
Ялыште кызытат тиде пагытым шарнен, «Трактор кудалеш, а айдемыже ок кой», манын воштылыт.
Келшыме пагыт годсек ушкалым лӱштем. Андрей пасуш лектын кая, мый−вольык сомылым ыштем. Кызыт туна ден презым ончем, южгунам ушкалымат лӱштем. Такшым нимогай паша деч кодаш ом тырше, кертмем семын полшенак шогем. Мутлан, пасушто трактор шалана гын, шапаш ужашлан кевытыш кудалышт толам, топливымат намиен кодем. Икманаш, «ӱдырамаш паша» огыл манын ойыркалымаш уке.
− Кумло вич вуй ушкал, икмыняр вуй туна да презе улыт, маньыч. Ты чотым эше кугемдаш шонеда?
− Ты паша кажне ийын шукталтеш. Ӱмаште фермым кугемдышна, туна-влаклан посна верым леведыш йымак пуртышна. Тыгак шукерте огыл кызытсе жаплан келшыше лӱштымӧ аппаратым налынна. Икте-весым эре уэмдена, чоҥена, тӧрлена.
− Олаш але поселкыш илаш каяш шонымаш уке?
− Южгунам тыгай шонымаш вуйышто пӧрдеш, но вара шонкален-шонкален умылет, тынар вийым пыштымеке, кудалтен каяш неле. Адакшым Андрей Чебоксар олаште тунем пытарымекыже вигак ойлен, ял деч умбак нигуш ом кай. Но кӧ пала, жап ончыкта.
− Икшывыда-шамыч ача-ава, кова-кочан пашалан тале улмыштым ужын, полшаш кумылаҥыт, докан?
− Даша ӱдырна шке кумылын эреак полшаш коштеш. Тӱҥ шотышто презе-влакым онча: пукша, йӱкта, пастухыш луктын колта, шкежак кастене конда. Лӱмымат эсогыл шкеак пуэда. А эргына але изирак гынат, тракторым йӧрата. Ачаж пелен коклан кудалыштеш. Ӱшанена, тудат кушкын шуын, мемнан пеҥгыде ӱшанна лиеш.
Ты самырык ешым ончен, мыйынат ялыш илаш каяш кумыл лекте. Но кумыл деч посна тыште паша деч лӱддымӧ, чолга, чулым лийман. Нимогай нелылык ончылно чакныман огыл. Сандене, очыни, ялыште виян да чолга-влак веле илаш кодыт.
Тек тыгай чолга самырык еш-шамыч районлаште да яллаште шукемыт!
Фото ден видеом Семеновмытын еш архивышт гыч налме.