Марий улмем дене кугешнем!

Марий калык дене кугешнаш кумыл пытартыш жапыште утыр кушкеш. Тӱрлö телеканал дене Марий Элым ончыктат, йӱлана дене палдарат. Тыгак шоу-программылаштат родо-пошкудына-влакым ужына. Тылеч посна тора кундемыште илыше марий калыкат куандара. Теве, мутлан, Ленинград областьыште ынде икмыняр гана марий кас эртаралтын. Черетан вашлиймашышт 15 мартлан палемдалтын. Ты мероприятийым ямдылыме нерген умылаш манын организатор Екатерина Шабдарова дене мутым вашталтышна.

— Екатерина, ынде икымше гана огыл ты вашлиймаш касым эртарет. Тидым ышташ тыйым мо кумылаҥда?

— Мероприятийым эртараш манын мый шуко вийым, оксам пытарем. Ты вашлиймашылан ямдылалтме жапыште чонышто эре гаяк тургыжланымаш кумыл озалана. Но концерт сынан кас огыл гын, вес семын калыкым чумыраш неле, шонем. Сандене кертмем, моштымем семын кеч-мом да ышташ тыршем. Жап моткоч писын эрта и чыла варалан кодаш гын, йöршын кылыкым «йомдараш» лиеш.

А дискотеке — тиде изи ужаш гына, туге гынат мый тыште шӱкалтышым ужам. Марий калык кугу олаште шке шочмо калык йӱлажым, тӱвыражым ынже мондо манын шонем.

Погынымеке, марий калыкым мер пашам ышташ кумылаҥдаш, областьысе автономийын пашаж нерген палдараш тыршем. Тыгак вашла лишкырак палыме лийын, кылым кучаш тӱҥалыт манын ӱшанем.

Шийвундо шотышто роскотыш пурем гынат, тыгай вашлиймашым эртарен колтымеке, чыла уда могыржо мондалтеш.

— Тыгак ансамбльым вуйлатет манын ужынна. Концертым нунат сöрастарат докан?

— «Югорно» ансамбль тиде мыйын эше ик мер пашам. Ансамбль — мыйын изи ешем. Ӱдыр-влак тышке толмышт деч ончыч нимогай ансамльышкат коштын огытыл. Тыште чылажат ме пырля тунемына. Мурен-куштымо деч посна шукерте огыл «Югорно» эпосым пырля лудаш тӱналынна. Илен-толын, марий йылме дене чылан лывыргын мутланен колтена. Тыгак мый нуным марий тӱрым тӱрлаш туныктем. Икманаш, марий улмыштым палышт, шижышт да аклышт манын тыршем. А ты гана каснам Моско гыч ансамбль толеш. Нунат мыланна пример улыт. Ала шинчаваш вашлиймеке, пашам ышташ кумыл утыр кушкеш манын шонена. Шке опытышт дене палдарат, туныктат манын ӱшанена. 

— Ансамбль, марий кас, соцсетьыште марий тӱшка, Ленинграл областьысе автономий — чыла тиде мер паша. Тылеч посна вет тый пашам ыштет. Кузе чыла шуктет? Ала иктаж секретет уло?

— Моткоч сай йодыш. Очыни, шуко еҥым тудо тургыжландара. Но чыным каласаш гын, мый нимом ом шукто. Шонымаш моткоч кумда, жап да вий гына чыла годым ок сите. Тӱҥжӧ — шкем титакалаш огыл тыгодым. Ме чылан айдеме улына, робот огынал. Тиде илышыште тӱрлö рольым шуктыман: шочшо, кресава, да т.м.

Мер паша мыйым ты тӱняште виктарен шога, полша. Шкем колышташ туныкта.

Чоныштем улшо марий ӱдырым йöратем, пагалем. Тудо моткоч ушан-шотан, мудреч. Марий улмем дене кугешнем. Изи годсек пырля ача-авамын ойлымышт ушыштем: тый марий ӱдыр улат! Тидын дене кугешныман!

—Тыгак палемден кодынем, Екатеринан яра жапше лийме годым сöрастарыш-влакым ямдыла. Тиде сомылым ышташ мо тарата?

— Изи годсек тӱрлаш, бисер дене сöрастарышым ыштылаш йöратенам. Кугурак лиймеке, кеч-кушко миенам гынат, марий тӱрла койшо вургемым сöрастарыш-влакым наледенам. Шерге лийын гынат иканат оксам чаманен омыл. Варарак шке сöрастарыш-влакым ышташ тӱҥалынам, марий тувырымат шке ямдыленам. Умбакыже сöрастарыш-влакым ышташ тӱҥалынам. Кызытсе жаплан келыштарен, марий сыным арален, шӱйсакыш-влакым ямдылкалем.

— Теве гына идалыкын эн ныжын пайремже эртыш. Ӱдыр-ӱдырамаш-влаклан мом тыланет?

—Ӱдырамаш пиалым, тазалыкым тыланем. Чонда дене таза лийза. Кумылдам шуктыза. Шкем куандарыза, йöратыза. Уло тӱнялан шке йöратымашдам пöлеклыза. Ныжылге, мотор лийза. Илышыштыда чыла сай гына лийже. Пиалан лийза. Пиаланым шке шкендам ышташ ида вожыл! Ӱдырамаш улмыдам ида мондо!