Йӱлана шочшынам арала

Памаш вӱд эҥерым арала, шочшо йоча тукымым шуя. Ончыкылык тукым ӱшанле да пеҥгыде лийже манын, кугезына-влак шке уш-акылыштым да вийыштым моштен кучылтыныт, тӱрлӧ ойӧрым шуктен шогеныт. Ойӧрӧ-влак аван шӱм йымалне улшо изи айдемым саклаш, шочшо азам осал деч, шинча вочмо деч, тӱрлӧ чер деч аралаш полшеныт.

Йоча шочмо йӱла еш чоҥымо гычак тӱналеш. Арам огыл сӱан годым кугурак-влак ӱдыр-качылан тыгай сугыньым пуэныт: «шым ӱдыран, индеш эрган лийза!», «коктын возын, кумытын кынелза». Икшыве  таза шочшо манын, ӱдырамаш ава лияш ямдылалтмыжым палдараш тыршен огыл. «Азам вуча», «йочам вуча», «ава лиеш» манме ой лӱдыкшылан шотлалтын, садлан тыгай годым «мӱшкыран» але «нелемын» мут-влакым кучылтыныт, тыге ончыкылык авам да изи айдемым осал деч араленыт.

Ойӧрӧ-влак

• «Идалык марте йочан ӱпшым (кӱчшым) пӱчкаш ок йӧрӧ – ушыжым (пиалжым) пӱчкат»
• «Йочан вуйжым саҥга гыч шеҥгекыла ниялташ ок йӧрӧ, шеҥгечын ончыкыла ниялтыман»
•  «Шочшо азан кылымдыжым кудалташ ок йӧрӧ»
•  «Йочам мокташ ок йӧрӧ – моторлыкшо йомеш, шинча возеш»
• «Изи йочам воштончышыш ончыкташ ок йӧрӧ. Воштончыш пиалым налеш»
• «Йочам йол кокла гыч, кид йымач колташ ок йӧрӧ – изи лиеш»
• «Икшывым утыждене чаманаш ок йӧрӧ – икшывыже ок лий»