Колокудо – коло кудо
Автор — Надежда Беляева.
О шочмо–кушмо мланде!
Паша йÿкан ялем.
Кава тугае канде,
Турий мурен ок тем!
Кажне айдемын йӧратыме шочмо ялже уло. Тушто тудо шочын-кушкын, икымше гана «ава», «ача» мутым ойлен. Шочмо кундем айдемылан эн лишыл, эн шерге.
Шергакан Колокудо ялем (Советский район), мый тыйым пагалем, йöратем. Вет тушто шудыжат ужаргырак, пушеҥгыжат йытырарак, кайык мурыжат сылнырак, олык лапысе саскажат тутлырак.
Мыйын ялем 1851 ийыште шочын. А ялемын лÿмжо кушеч лектын? Пеш ожно мемнан ялышке коло еш илаш толын. Еҥ-влак пöртым чоҥеныт, илаш тÿҥалыныт. Кундемысе калык пашалан мастар лийын. Икте тӱрым тÿрлен, весе межгемым йӧрен, кумшо мурым шÿшпык семын шергылтарен. Ял покшелне кевыт шинча. Калыклан шке сатужым темла. Ялыштына кок памаш уло. Ший памаш вÿдшö кече гай шыргыктен йога. Ший гай вÿдшым подылын, кид–шÿргым шÿалтен, ял калык вийым налеш.
Ял шеҥгелне кугу верым чодыра налеш. Тушто пӱнчö, куэ, кож, тумо, нулго, тÿрлö вондер кушкыт. Чодыраште могай гына емыж уке! Чодырана эн чот модо ден пöчыжлан поян. Кö машина дене, кö йолын — чылан емыжым погаш коштыт. Чодыра чылалан шке поянлыкшым ситара. Эҥыжше аршаш гаяк кеча. А поҥгыжо! Могай гына огеш шоч. Янлыкшым, кайыквусыжым шотленат от пытаре.
Тыгай мотор пÿртÿс верч кызыт чон коржеш. Вет чодырам пеш чот руат. Чапле, кÿжгö пÿшеҥге–влакше кодынат огытыл. Янлыкшат, кайыкшат шагалемыт. Сандене пÿртÿсым перегаш да аклаш кÿлеш. Кажне еҥ тидын верч тырша гын, тÿшкан арален кертына. Но пÿртÿсын шортмо йÿкшö южо еҥын чонышкыжо миен ок шу.
Мемнан ялыштына кумдан палыме еҥ – влак шочыныт. Щербаков Александр Сергеевич — сулло журналист. Тудо шуко ий «Марий Эл» да «Марийская правда» газетыште фотокорреспондентлан пашам ыштен. Виктор Михайлович Кутузов шуко ий «У илыш» колхоз председатель лийын.
