Эх, пайремет, пайремет…
«Авай, тидым ит нал», — кевытыште черетыште почешем шогышо ӱдырамаш воктен пызныше изи ӱдырын ойлымыжо шоктыш. «Тидыжым ит нал, авай, ок кӱл, вара адак йӱшӧ лият…» — уэш пеле йӱкын пелештыш йоча. Ӧрмалгенрак савырнен ончальым. Воктенем кленчам кучен шогышо, икшыве ӱмбак «шып лий» маншыла шыдешкенрак ончышо ӱдырамашым ужым. Тудат мыйым туран ончале. Мылам йӧндымын чучо, нимом уждымо-колдымо гае савырнен шогальым, сатуэмлан тӱлышымат, кевыт гыч лектын ошкыльым…
Ынде тыге чучеш, пуйто тиде изи ӱдырын ойлымыжо пылышемлан ӱмырем мучко уэш да уэш солнаш тӱҥалеш. Аважынат сынже ушыш толеш: пуалше шинча, кӱпнен пытыше чурий, шыдырак, но йомшо ончалтыш… Эх, пайремат, эх ӱдырамаш кечат…
Такшым теат шекланенда вет, йолташ-влак: пайрем вашеш веле огыл, тыглай каныш кечылаштат саде «йошкар-ошо» кевытыште, тыгак сырам я алкоголян йӱышым ужалыше моло кевытлаште эреак калык тич, эре черет. Йӧра айда, мыйын семын шулдырак акан сатум (но аракам огыл) налаш толшо-влакат улыт, но тӱҥ шотыштыжо чыланак пакет тич кочывӱдым оптен лектытыс! Ужында шол! Тыгайже пайрем годым веле огыл, кажне каныш кече деч ончычат эре лиеш. Тыге чучеш, пуйто еҥ-шамыч арня мучко чо-от гына йӱде чытат, а вара, чытымыштлан куанен, кочывӱдым уждымо гае, чылт ушдымо семын йӱын возыт! Канат пуйто! А эшеат шучко: южыжо тиде вуйым аҥыртылме да тазалыкым пытарыме йӱлам паша деч вара «каналтыме» йӱла семын шуктат – кажне кечынак подылыт.
Аракам йӱмылан кӧра айдемын уш-акылже вашталтеш, койышыжо локтылалтеш, тидлан кӧра ятыр нелылык лектеш да уло илышат шотдымыш савырна манам гын, тендам ӧрыктарем мо, ала? Тидыжым такше чыланат умылатыс, чыланат палатыс! Теат паледа. Тыгайжым илыш мыланна пытыдыме пример дене ончыкта. Сандене утыжым возаш ом тошт. Лач иктым йодам. Айста шоналтена, кузе ласка, кунам мокмырлан кӧра вуй ок коршто! Мыняр шуко да пайдале паша ышталтеш, кунам мемнан жапнам кочывӱд огеш нал да вуй арака дене аҥыргыше огыл! Ешыште ваш умылымаш лиеш, пагалымаш озалана – кунам чылан айык улыт! А икшыве-влак кӱлдымаш койышым ужде, ушан-шотан да сай йӱла-влакым веле тунемын кушкыт. Айста шоналтена! Яндар уш-акылан лийына гын, кеч-могай нелылыкым шонкален-вискален тӧрлаташ лиешыс! Эх, а капкыл таза гын, кузе чот илаш куштылго, йолташ-влак!
Айста шоналтена!
Алёна Яковлева.
