Йӱла денат марий лийман
Элыштына техологий алан «рыҥ (кокланже окшаклен) ошкылаш» тӱҥалмылан кӧра мемнан илышнат вашталтын. Телевизор, сото телефон, интернет, да тулеч моло технологий шыҥенак пурен да пура.
Йоча пагытым шарналташ гын, тушто марий калык эше «илен» гай чучеш. Тунам калык йӱлам утыр шуктеныт, жапленыт. Кеч мый шукыжым умылыдеат кодынам, очыни.
Налаш, мутлан, йӱла шотым. Йоча шочмеке, могай гына йӱлам шуктен огытыл. Йочам ышытме вер гыч пӧртыш конден пуртымекак, чыла шотым ончаш тӱҥалыныт. Шарнем, шольымым, мӧҥгӧ кондымеке, вигак коҥга ӱмбак пыштеныт ыле. А вара мончаш пуртымо, шондашым лукмо, кадырым кораҥдыме, кепшылым руымо, «ужалыме» да моло йӱла.
Ушыш вес тат толын перна: Радинча, Петро але Илян кечылан шӱгар ӱмбак коштмылан кузе ямдылалтынна. Тушто чыла гаяк родо-тукымым вашлийынна. Чыланат тыгай кечылаште мияшат тыршеныт.
Але Кугече пайремым шарналташ гын, монча деч вара ару вургемым чиен, йӱдвошт когыльым «тӱрлен» эр кечын чӱчкен лекмыжым онченна. Вара уналыкеш коштын, муным вашталтенна, лӱҥгалташ куржынна. Тунам родо-пошкудо кокла кылжат пеҥгыде лийын, йӱламат утыр жапленна.
А таче родо кокла кыл лушкыдемын, пайрем йӱлам пеле-пуле веле шуктена. Палем, южо еҥже тачат чыла радам дене ышта, но чылан огыл. Мыят тиде «чылан огыл» радамыш пурем. Тиде возымем дене шкемымат шудалам, титакем уло, марий улмем мондаш тӱҥалынам маннем. Мондыктарат манаш огеш лий, вет чыла мыйын ушышто, кидыште.
Кошартыме деч ончыч иктым йоднем, айста марий койышнам поснак аралена да молылан ончыкташ она вожыл. Ме огыл гын кӧ кугезе йӱланам шукта да у тукымлан туныктен кода?
Почешмут шотеш… Шот лектеш гын, ӱстемлем Кугече пайремлан марий сий дене погем.
Автор — КОСТИ КУВА