Туныктышо – кокымшо ава
…Паша неле, паша йӧсӧ.
Иканат, нигунамат
Итак чакне, ончык вашке,
Марий Элын ушан еҥже!
Туныктышо-влакын пашаштым аклен, поро тыланымаш дене шке почеламутыштыжо марий классик Сергей Григорьевич Чавайн тыге возен. Чынак, ты профессий куштылго огыл. Очыни, туныктышо лияш шочшо-шамыч гына ий гыч ийыш ик темым шӱдӧ гана тӱен, ик произведенийым тореш-кутынь лудын, да класс гыч классыш икмыняр гана уэш «вончен» кертыт. А эшежым нуно кокымшо ава гай улыт. Тыге огыл мо?
Ик тыгай туныктышо-ава дене таче тендам, лудшына-влак, палымым ыштынем.
Марина Васильевна Шубина ынде 15 ий Медведево районысо Арбан кыдалаш школышто пашам ышта, марий кугыжаныш йылме, ИКН, ОДНК, руш йылме да литератур предмет-влакым вӱда. Тыгак визымше «б» классын вуйлатышыже.
— Марина Васильевна, молан лач ты профессийым ойырен налында?
– Изи годсек туныктышо лияш шоненам. Йолташ-шамыч дене модмо годымат эре школла модынна. Тыгак изам мыланем пример лийын. Руслан Васильевич Паймаков Шернур посёлкысо 1-ше номеран школышто тырша.
Тудым ончен, Оршанке посёлкысо педагогический колледжыш тунемаш пуренам. Вара Марий пединститутышто «Руш йылме да литератур, марий йылме да литератур» специальность дене тунем лектынам.
– Туныктышо паша неле, туге гынат моткоч кӱлешан сомыл. Ты пашаште мо сайже уло?
– Туныктышын кажне кечыже ойыртемалтше. Икшыве-шамыч дене эре ала-мом ум пален налына, тӱрлӧ темым пырля лончылена, шонкалена, мутланена. Шуко оҥай шонымаш нунын деч йоҥга.
Эшежым мемнан каныш жап кужу, 56 кече. Каникул пагытыштат урок укелан кӧра документ пашам ласкан ыштен шукташ йӧн уло, ешартыш материалым ончалашат жап лектеш.
–Пашаштыда мом нелылан шотледа?
–Эн неле тиде кагаз паша. Шуко документым ямдылаш логалеш. Тиде ятыр жапым да вийым налеш. Тыгак тетрадь-влакым коклан мӧҥгӧ нумалаш перна. Паша кече пытымекат, эрласе уроклан ямдылалтман.
– Кызыт у технологий илышышкына чот шыҥен пурымылан кӧра, йоча-влак тунеммашлан жапым шагалрак ойырат, шонем. Кузе Те нуным кумылаҥден шогеда?
–Тунемше-шамычлан ме туныктышо гына огыл, тыгак психолог, наставник, организатор улына, сандене эре у метод-влакым кучылташ тыршена. Урокышто тӱрлӧ видеоурокым, презентацийым ончыктем, викторине, творческий паша-шамычым ышташ пуэм. Чыла тиде нунылан уш-акалым пӱсемдаш полша.
– Туныктышо-влакын пайрем кечыштым кузе эртареда? Ала посна йӱлада уло?
– 5 октябрьыште эрдене школыш пурымеке, пайрем шӱлыш озалана. Эн ончыч йоча-влак, ава-ача-шамыч саламлат, а урок деч вара мыланна тунемше-влак школышто концертым ончыктат. Кас велеш коллектив дене кафеште шинчена.
–Коллеге-влакланда могай тыланымашда лиеш?
– Чыла туныктышо-влаклан тазалыкым тыланыме шуэш. Пашам ышташ кумылышт эре лийже. Тунемше-шамыч да нунын ача-авашт тек тыланда энертыш лийыт. Пашаште сай лектышым, сеҥымашым, чыла поро шонымашышт шукталтше.
Меат уло кумылын Марина Васильевнам да чыла туныктышо-влакым Туныктышын кечыже дене шокшын саламлена! Тау тыланда!
Марина Шубинан альбомжо гыч налме фото-влак.
