«Шып» мурын шочмо кечыже

 

– Марина, пытартыш жапыште марий эстрадыште лӱмет шуэнрак йоҥга, сценыштат тыйым шукертсек ужмо огыл. Мо дене тиде кылдалтын?

– Амал шуко лийын. Но эн тӱҥ амал кӧргыштем шылын. Пытартыш жапыште шуко вийым ешемлан, пашамлан пуэнам. А пашаштем шуко жапым йоча, мурызо-шамыч дене эртарем. Шкемым пуйто шеҥгел планыш шӱкалынам. Шоненам, тыге илаш лиеш. Чынжымак, лиеш улмаш. Но сем, усталык деч посна чын пиалым от шиж. Концертлаште мурымо шотышто йодыш але почылтшо. Калык ончыко 4 ий наре лектын омыл, но лекташ кумыл улмым шижам. Кунам тый шуко жап иктаж сомылым ыштет да вара ик жаплан тудым ыштымым чарнет, лӱдмаш лектеш. Туге чучеш, пуйто мыланем сценыш лекташ угыч тунемаш кӱлеш.

– Таче тый еҥ-влак ончыко у мурым луктынат. Мутын авторжо – марий сылнымутышто кумдан палыме поэт Валентина Изилянова. Валентина Михайдаровнан почеламутшылан мурым тый икымше гана возенат? Кузе тудо шочын?

– Чаманен каласем, Валентина Изилянова дене, тӱрлӧ йӧным кычалынам гынат, кылым ыштен кертын омыл. Ӱшанем, лишыл жапыште ме вашлийына, да мый тудлан у муремым ончыктен кертам.

Почеламутым иктаж 5-6 ий ончыч Тӱвыра да сымыктыш колледжыште тунемме жапыште муынам. Тудо вигак чонеш логале. Книга гыч фотом ыштен, Инстаграм соцкылысе лаштыкышкем вераҥденам. Шуко мурызо тунам фотом рашынрак, тичмашнек ышташ йодын. А мый шкаланышт поген налнешт манын шоналтышым. Тунам сем эше шочын огыл ыле. Семым шонымо дене ни шкемым, ни почеламутым орландарен омыл. Мыйын тыге чӱчкыдын лиеда. Келшыше почеламут-влакым ӧрдыжыш кораҥдем, а вара, у сем шочшашым шижын, нуным лаштыклем. А южгунам лудын шинчымем годым колам, могайрак интонаций, сем лийшаш улыт.

Тиде мурылан сем тений апрельыште шочын. Ик тунемшем занятийыш вараш кодын. Тудым вучышыла семӱзгар воктек шинчым, но шот лектын огыл. «Ну йӧра, уке гын, уке», – шоналтышым шке семынем. А вара вучыдымын ик корнылан интонаций шочо. Но тунамат начар манын шоналтышым. Почеламутыш семым пыштымеке, муралтен ончышым, да чоныштем пуйто чын вашмут лекте. Тунамак авамлан колтышым. Тудат муро сай лиеш мане.

– Ик ий ончыч «Шарналте мыйым» муретын премьерже лийын. Тудо мурыланат семым тый шке возенат. Семым возаш неле? Кузе тудо шочеш?

– «Шарналте мыйым» муро – мыйын поро, волгыдо, моткоч куштылго, йӧратыме кайыкем. Мурым ямдылыме семын тудо кушкын, воктенем шыранен, а премьер кечын куанен чоҥештен лектын каен.

Идалык гыч уэш у мурым ямдылен шуктенам. Шошо ден кеҥеж мыланем у шӱлышым пуат. Пуйто чон кӧргыштӧ куштылгылык, ласкалык, у илыш почылтыт. Шуко еҥын тыге, очыни. Тыгодым тиде шижмашым кучен сеҥаш, шукырак у мурым лукташ кумылем лийже манын шонем. Муро ятыр погынен, кажныже кызыт шке жапшым вуча.

Мурылан сем мый декем шкежак толеш. Шкемым нигунам ом йӧсландаре, шагат дене ала-мом возаш тӧчен ом шинчылт. Мый илем, тӱрлӧ эмоций дене чон-кумылемым пойдарем. Кажне татыште могай-гынат событий лиеш. Кунамже сай, кунамже ударак. Куан але шӱлык годым тӱрлӧ шижмашым налам. Чыланат ме айдеме улына, чылажат кӧргыштына кодеш. Южгунамже туге чучеш, пуйто нине шижмаш-влак тӱргоч лектын каят. Тунам мый шкаланем ойлем: «Лач кызыт кидыш почеламут сборникым кучыман але семӱзгар воктек шичман». Интуиций эше ик ганат ондален огыл. Кунам мутышко семым виеш шупшын шындыме огыл, кунам мутшат, семжат пуйто ик йогыныш ушна, тичмашыш савырна, тунам муро сай лиеш. Тидлан улыжат 5-10 минут гына кӱлеш.

– Таче тый эше ик шочмо кечым палемдет. Муро дене пырля клипымат луктынат. Тудым ямдылаш сай команде деч посна ок лий, очыни?

Мурым мураш – тиде ик паша. Но тудым шкетын ямдылен шукташ неле. Тыште тӱҥжӧ – сай команде. Аранжировкым ыштыше еҥын тӱняужмашыже, шонымашыже тыйын дене келшен ок тол гын, мурым тудо йӧршеш вес семын шижаш тӱҥалеш. Тыге ик тичмаш ок шоч. Тидымак мый видеом ыштыше еҥ нерген ойлен кертам.

Мурылан аранжировкым Станислав Устюгов ыштен. Тудын дене пашам ышташ моткоч куштылго. Станислав – сем аланыште эре ум кычалше профессионал.

Видеом ямдылыше Даниил Сильвестров – талантан, ӧрыктарыше айдеме. Тӱням тудо моткоч сайын шижеш, эсогыл кечын волгыдыжым кучен мошта. Тыгай уста еҥ мурызылан утларак почылташ полша. Видео дене кылдалтше пашам тичмашнек шке ӱмбакыже налын.

Мыйын ешем. Тудат командыштем. Авам – мыйын эҥертышем, сай кумылем верч лач тудо вуйын шога. Ачамлан, шӱжаремлан, пелашемлан тау.

Шукерте огыл шонен шинчылтым. Премьер кече могай тудо? А вет тудо шке шочмо кечет дечат сайрак. Тыйын пайремыштет шочмет дене, улмет дене саламлат. А премьер годым пашатлан акым пуат. Поро ой, сай кумыл пуйто пӧрдем гай. Еҥ-влак сай шомак-влакым возат, мыят поро мут денак вашештем, кажныжлан таум ойлаш тыршем. Тыгай тат-влаклан кӧра у мурым возымо шуэш.

– Марина, эше ик гана саламлена у муро лекме дене. Усталык шӱлышет ынже йом, умбакыже тӱвырген лекше. А ме тый дечет у муро-влакым вучаш тӱҥалына.

– Тау.