Нуным ончен, чонет куана

Татарстан кундем Агрыз районысо Кӧлегеш ялыш паша дене мийымына годым тысе тӱвыра пӧртыштӧ мемнам кинде-шинчал дене мотор марий тувыран ӱдырамаш-влак вашлийыныт. Нунын кокла гыч иктыже – Оксана Петрова.

Кум шочшан еш

Оксана Кондратьевна Пермь крайысе Чайковский олаште шочын, а йоча пагытше Кӧлегеш ялыште эртен. Школ деч вара швея-мотористкылан тунемын. 19 ияшак поварлан пашам ышташ тӱҥалын. 20 ияшыж годым шке ял качылан  марлан лектын.

Василий ден Оксана ик школыштак тунемыныт, уремыште пырля модын-юарлен куржталыныт. Тунемме жапыште эсогыл серышымат вашла колтылыныт. Но пӱрымаш ӱдыр-рвезым ик жаплан ойырен. Оксана СПТУ-ш тунемаш каен, а Василий – армийыш.

«Армий гыч толмекем, клубыштына «Рвезылык» ансамбльым чумырышна. Тунам Оксана училищым тунем лектын, ялышке пӧртылын ыле. Тудат ансамбльышке ушныш. Ме пырля концертлашке кошташ тӱҥална. Икмыняр жап гыч сӱаным тарватышна», – мане Василий Петров.

Тудо жапыште ялыште паша шотышто нелылык лийын, садлан самырык-влак Пермь кундем Чайковский олаш каяш шонен пыштат. Но тушко кайымекышт, чонышт мӧҥгӧ велыш шупшаш тӱҥалын. Ялыште шочын-кушшо, ялыштак илаш шонышо вате-марий шочмо кундемышке пӧртылыныт.

Толмекышт, пӧртым ышташ пижыныт. Тунам нунылан Василийын изаже-влак моткоч полшеныт. Оксана верысе совхозын кочмыверышкыже пашам ышташ пурен, пелашыже  тракторыш шинчын.

2001 ийыште самырык мужырын эргышт шочеш. Тудлан Оксанан кочажын лӱмжым, Ульяным, пуат. Ульян Алабугысо совхоз-техникумышто тунемеш. Кокымшо эргышт, Лёня, 17 ияш. Тудо  Можгинский техникумышто строительлан ик ий тунемын. Кызыт – мӧҥгыштыжак. 18 ийым темымекыже, ача-ава тудым умбакыже Алабугыш тунемаш колташ шонат. Кумшо эрге, Илья, 2010 ийыште шочын. Тудо Кӧлегеш школышто шинчымашым налеш. Оксана ден Василийын кум эргыштат марла чаткан мутланат. Тидланже ача-ава гына огыл, верысе школат кумылаҥден шога.

Петровмыт еш шуко вольыкым ашна. Вӱташтышт ушкал, презе, сӧсна, шорык, кролик, чыве-влак улыт. «Те коктынат ялозанлык пашаште тыршенда. Тыгодым кум эргыда кушкын. Вӱташте вольык шоген. Кузе чыла шуктенда?» йодмемлан суртоза тыгерак вашештыш: «Мый механизаторлан ятыр жап ыштенам. Мӧҥгӧ гыч куд шагат эрдене лектын каенам, Оксана –шымытлан. Тудо пагытыште икшывына-влакым Настя кокам ончаш полшен. Тудо 95 ий марте илен, кок ий ончыч илыш гыч каен колтыш. Сурт сомылка дене кугурак эргына полшен. Школ гыч тунем толын, вольыкым тудак онча ыле. Мӧҥгӧ пелен шукырак лияш да чыла пашам ыштен шукташ манын, ик ий ончыч паша верым вашталтенам. Кызыт мый шкенан ял шотан администрацийыште хозработник улам. Пелашемат вес вере кусныш».

Тӱвыра пӧрт

Весела кумылан, мураш-кушташ йӧратыше пӧръеҥлан ӱмаште тӱвыра пӧртыш пашаш мияш темленыт. Но Василий  Семёнович шке олмешыже пелашыжым колтен, тыгодым пашаштыже кертмыж семын полшаш сӧрен. Пашаш толмеке, Оксана Алабугысо тӱвыра колледжыш заочно тунемаш пурен.

«Клубышто ыштен кертам манын, пелашем ӱшандарен керте, сандене тышке тольым. Ме изинек клуб пелен кушкынна. Авам «Курмызак олык» ансамбльышке коштын, Васян кугурак изаже-влакат яра жапыштым тышанак эртареныт. Тиде ансамбль кызытат уло. Ме тӱрлӧ пайремлан ямдылалтына, концертым ончыктена. Репертуарыш утларакшым шкенан вел муро, куштымаш-влакым пуртена. Тылеч посна кок йоча коллектив: «Рвезылык» да «Шонанпыл» – улыт. Икшыве-влак икымше класс гычак ушнат. Эрге коллективна мотор. Икгайрак капан куд рвезе пеш мастарын кушта.

Тыште ме кумытын пашам ыштена. Но тӱрлӧ сомыллан полышкалыше кӱлеш. Садлан пелашем эре пеленемак. Тудо мемнан – пурла кидна. Электрик, плотник, слесарь пашам гына огыл, диджей, йӱк режиссёр сомылым шукта. Теве ынде мурашат тунем шуын», – шыргыжалын каласыш Оксана.

Оксана ден Василий икте-весыштлан полшаш эре ямде улыт. Мемнан мийыме кечынат суртоза йӧратыме пелашыж пеленак лийын. Пырля вычыл-вычыл пашам ыштымышт, поро шинчаончалтышышт чонышто сай кумылым кодыш.