Кече гай лий!
Кугыеҥ-влакын икшывылан «Тый молодец улат», «Тый кертат», «Поро (ушан, мастар) улат» манын каласымышт кеч-кунамат кумылым нöлта. Поро мутым колын, йоча эшеат тыршаш тÿҥалеш, шкенжым пагалаш да аклаш тунемеш.
Йочан шкем шке пагалыме кумылжо лийже манын, тыгай модыш дене модаш лиеш.
Тек икшыве яндар кагазеш кечым сÿретла. Кузе мошта, туге. Вара йоча дене кечын могай улмыж нерген мутланыза: тудо шокшо, поро, шыргыжше, чевер, ласка да тулеч моло. «Палет, тыят тиде кече гай лийын кертат. Айда тудлан тыйын лÿметым пуэна», – манза. Йоча возен мошта гын, кече тура лÿмжым сералтыже. Уке гын, шке возыза. Ынде кече йыр кечыйол-влакым колташ темлыза (тылеч ончыч лийын гын, икмынярым ешараш лиеш). Кажне кечыйолым сÿретлымыж годым икшыве тиде кечын (тыгодымак шкенжын) могай сай улмыжым каласа. Шукыж годым йоча вигак ойлен огеш керт, полшыза: «Мый поро улат манын шонем. А эше могай улат?..»
Кажне кечыйолын могай улмыжым рашемдыза, кажне «йолеш» возыза. Йочан шкеж нерген утыждене сайын ойлымыж деч ида лÿд, тыге огыл ида ман. Вет тудо иктаж-могай изи сомылым ыштымыжымат шарналтен кертеш. Мутлан, «Модышым погенам, кÿмыж-совлам мушкаш полшенам» манын кертеш. «Лу гана ойленам да ыштенат» да тулеч моло ешартышым ойлымо ок кÿл. Ты модышышто чыла сай да поро веле лийшаш. Тидыже ньогам ончыкыжым кечын кечыйолжылан келшен толшо лияш тарата.
Икшывын лÿмжым нумалше кечым куграк кагазеш сÿретлен, пырдыжеш сакаш гын, эшеат сай лиеш.
Но иктым шарныза! Иктаж-кунам икшывым вурсаш амал лектеш гын, тудын сÿретлыме кечыже нерген ик мутымат ойлыман огыл. «Тый йöршеш вес тÿрлö улат улмаш», «Кечыйолет койышетлан келшен ок тол», «Тыйже кече улатыс, а тыге ыштылат» да тулеч моло ойым ойлаш ида тошт! Тиде кече эре волгыдо, яндар гына кодшаш! Уке гын, йочан психикыжлан моткоч кугу эҥгек лиеш…
Йоча тыгай кечым иктаж лишыл еҥжыланат сÿретлен кертеш. Тудлан шонымо еҥын лÿмжым пуа да кечыйол-влак могай улмым рашемда. Тыгай сÿрет сай пöлек лийын кертеш.
